Marta Ptaszyńska

ur. 1943

Jest kompozytorką perkusistka i pedagożką. Kompozycję studiowała u Tadeusza Paciorkiewicza w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej Warszawie, perkusję u Jerzego Zgodzińskiego w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Poznaniu. Na obu uczelniach uzyskała dyplomy z wyróżnieniem, w 1967 i 1968 roku. Jako stypendystka rządu francuskiego latach 1969-70 odbyła uzupełniające studia kompozytorskie u Nadii Boulanger i Oliviera Messiaena. Następnie przebywała w Cleveland Institute of Music w Stanach Zjednoczonych, gdzie w 1974 otrzymała tytuł Artist Diploma Degree w zakresie kompozycji i gry na instrumentach perkusyjnych.

Jako perkusistka występowała m.in. z Warsztatem Muzycznym oraz z Poznańskim Zespołem Perkusyjnym. Podczas pobytu we Francji nawiązała też współpracę z zespołem perkusyjnym Les Percussions de Strasbourg. Od 1970 do 1972 roku wykładała w PWSM w Warszawie, po wyjeździe do Stanów Zjednoczonych uczyła kompozycji m.in. w University of California w Berkeley, University of California w Santa Barbara i w Indiana University School of Music w Bloomington. Od 1998 jest profesorem University of Chicago.

Poza działalnością koncertowa i pedagogiczną artystka jest zaangażowana w pracę na rzecz środowiska muzycznego. W latach 1981–1984 była członkinią zarządu Percussive Arts Society w USA. W 1991 r. została współzałożycielką i wiceprezesem American Society for Polish Music w Nowym Jorku, inicjując i organizując liczne przedsięwzięcia na rzecz polsko-amerykańskiego zbliżenia w dziedzinie kultury. Była za to wielokrotnie nagradzana. W 2010 roku otrzymała nagrodę John Simon Guggenheim Foundation w dziedzinie kompozycji, to wyróżnienie należy do najbardziej prestiżowych nagród amerykańskich przyznawanych w różnych dyscyplinach sztuki i nauki.

W dorobku kompozytorki ważne miejsce zajmują utwory przeznaczone na perkusję. Instrumenty perkusyjne bywają wykorzystywane w nich w niezwykłych połączeniach – przykładem: Preludia na wibrafon i fortepian, Scherzo na ksylofon i fortepian, Jeu-Parti na harfę i wibrafon, Wariacje na kotły i kwartet smyczkowy.

Największa sławę przyniosły jej monumentalne utwory wokalno-instrumentalne, m.in. Holocaust Memorial Cantata (1992) napisana dla uczczenia pamięci ofiar Holocaustu, do której część tekstu napisał Yehudi Menuhin, czy opera dziecięca Pan Marimba do libretta Agnieszki Osieckiej, wystawiona w Warszawie w 1998 roku.

fot. Bartek Barczyk © Polskie Wydawnictwo Muzyczne