Operę narodową Halka Moniuszki skomponował w dwóch wersjach dwu (1848 r.) i czteroaktowej (1858 r.) do libretta poety i powieściopisarza Włodzimierza Wolskiego. Utwór przedstawia dramat góralskiej dziewczyny Halki ukazany na tle nierówności społecznych w dawnej Polsce szlacheckiej. Jednym z najbardziej znanych fragmentów z tej opery jest mazur z I aktu. Taniec ten umieścił kompozytor w scenie balu wydanego przez Stolnika z okazji zaręczyn Zofii i Janusza.